Een ontwikkelkader voor warmtebedrijven

Op 15 juli heeft de gemeenteraad het ‘Ontwikkelkader publieke warmtebedrijven’ vastgesteld. Zo kan de gemeente een warmtebedrijf oprichten om in de toekomst een warmtenet te exploiteren. Het Platform Duurzaam Zwolle heeft ingesproken bij de gemeenteraadsvergadering. In dit bericht lees je over het hoe & waarom.

Wat doet een warmtebedrijf?
In de toekomst komen er warmtenetten in de stad. Deze moeten worden aangelegd, beheerd en geëxploiteerd. Warmtebedrijven doen dit. Die heb je in verschillende soorten en maten: grootschalig of kleinschalig (meer of minder dan 1500 aansluitingen); beheerd door overheid (publiek), bewonersinitiatieven (warmtegemeenschap), markt (privaat) of een mix daarvan.
In de praktijk worden wijken of buurten opgeknipt in verschillende warmtekavels. Elke kavel kan in principe door een ander warmtebedrijf worden aangelegd, beheerd en geëxploiteerd. Zo ontstaat er diversiteit in aard, omvang en type warmtebedrijven in Zwolle.

Waarom een ontwikkelkader?
De gemeente richt zelf een publiek warmtebedrijf op. Zij gaan in eerste instantie aan de slag met het warmtenet in Holtenbroek en Aa-landen. Daarna zullen ongetwijfeld andere warmtenetten en projecten volgen. Maar waar moet dat eerste publieke warmtebedrijf aan voldoen? Het antwoord op die vraag staat in het ontwikkelkader. Dit is nu vastgesteld door de raad. Nu kan de gemeente een rechtspersoon oprichten, een bankrekening aanvragen en een subsidie (WIS) aanvragen voor de vervolgfase van het warmtenet in Holtenbroek Aa-landen.

Waarom heeft het Platform Duurzaam Zwolle hierover ingesproken in de raadsvergadering?
Binnen Zwolle werken twee bewonersinitiatieven aan een eigen warmtegemeenschap, dat kan leiden tot eigen warmtebedrijf gerund door bewoners: 50 Tinten Groen Assendorp en WijBedrijf Dieze. Bovendien praten Duurzaam Holtenbroek en Groene Aa mee over de plannen voor het warmtenet Holtenbroek-Aa-landen. Het is dus voor meerdere initiatieven van belang wat er in dat ontwikkelkader staat.

Wat heeft het platform Duurzaam Zwolle hierover gezegd?

1. Maak duidelijk dat dit ontwikkelkader alleen geldt voor het publieke warmtebedrijf. In Zwolle zullen 3 soorten warmtebedrijven ontstaan. Het beleid dat is voorgesteld aan de raad, biedt ruimte om naast het publieke warmtebedrijf, ook warmtegemeenschappen op te richten die als coöperatieve warmtebedrijven warmte kunnen leveren aan haar leden. Als Platform hebben we de zorg dat de beleidskaders voor het publieke warmtebedrijf, ook voor warmtegemeenschappen gaan gelden. We hebben gevraagd om expliciet te maken dat dit ontwikkelkader alleen geldt voor publieke warmtebedrijven. De gemeenteraad heeft dit verzoek niet overgenomen. Ze vindt dat voldoende blijkt uit de tekst van het kader zelf.
2. Maak de rol van bewonersinitiatieven en bewoners in het publieke warmtebedrijf duidelijk. Een publiek warmtebedrijf is voor minimaal 51% in handen van publieke partijen (zoals gemeente of provincie). Andere organisaties kunnen ook participant worden. Het Platform vindt dat bewonersinitiatieven altijd moeten kunnen deelnemen aan een publiek warmtebedrijf. Alleen als er goede redenen zijn, kunnen bewonersorganisaties worden uitgesloten. “Ja mits” dus. Daarvoor zouden we graag een participatieladder voorstellen: de bovenste trede van de ladder vormt het startpunt, er kan beargumenteerd worden afgeweken naar een lagere participatietrede. De gemeenteraad heeft dit voorstel niet overgenomen. Ze vindt dat participatie van bewonersinitiatieven in later kan worden uitgewerkt. . De wethouder heeft toegezegd dat de gemeente bewonersinitiatieven zal uitnodigen om over de vervolgstappen mee te denken.
3. Het is jammer dat bewonersinitiatieven hierover vooraf niet hebben meegedacht. In het ontwikkelkader staat dat het publieke warmtebedrijf zodanig wordt opgezet dat er bewonersorganisaties kunnen toetreden. De gemeente biedt daarmee ruimte aan bewonersinitiatieven. Ondanks dat we een plek hebben gekregen in dit beleidsstuk, zijn we niet in deze fase geconsulteerd om mee te denken.
   
   Waarom heeft het platform hierover niet eerder gecommuniceerd met leden en meningen geïnventariseerd?
   De gemeente informeerde ons een paar dagen van tevoren dat dit ontwikkelkader zou worden vastgesteld. In twee dagen tijd hebben een aantal mensen een reactie geformuleerd en formeel spreektijd aangevraagd bij de gemeenteraad. Hierbij was ledenconsultatie helaas niet mogelijk. Dat is jammer, want zo willen we als platform niet werken.
   
   En nu?
   Het platform is niet opgericht als belangenbehartiger. We zijn er juist om onze leden te ondersteunen. Toch hebben we in deze omstandigheden de rol van belangenbehartiger opgenomen door in te spreken. Daarmee lijkt het alsof we spreken namens alle bewonersinitiatieven: dat is niet het geval. Het is juist goed als wijkinitiatieven zelf ook opstaan en van zich laten horen. Rondom dit besluit is niet goed samengewerkt tussen gemeente, platform en bewonersinitiatieven. Hierover zijn we met de gemeente in gesprek, zodat het in de toekomst beter kan. Zo leren we elke dag bij. We pakken onze opgroeiruimte, en groeipijn hoort daarbij.
   
   Meer info?
   De tekst van het vastgestelde ontwikkelkader vind je via onderstaande link (agendapunt 15). Binnen het platform zijn goed op de hoogte: Olaf Heinen & Irene Eisink.